(...........)
"Wat al deze strategieën wél gemeen hebben, is de onderliggende vraag: helpt het? Kan kunst een rol spelen in een politieke strijd? Het antwoord is ja. Dit jaar is wat dat betreft zelfs een jubileumjaar. In 1974, vijftig jaar geleden, ging Portugal gebukt onder een dictatuur toen het aan het Eurovisie Songfestival meedeed met ‘E depois do adeus’, een gevoelig liefdesliedje. Dat werd, een kleine drie weken na het Songfestival, een geheim startsein voor de Anjerrevolutie: officieren hoorden het op de radio, kwamen in opstand, en namen de macht over met een geweldloze coup. Zo viel de dictatuur.
Hierover gaat Lovesong Revolution, een geluidskunstwerk van Urok Shirhan. Dat is deze zomer te beluisteren in de groepstentoonstelling A Loud Voice Never Dies, in een oude sportschool in Charlois, Rotterdam-Zuid. Dit stadsdeel heeft een activistisch verleden, toen in de jaren dertig Rood Rotterdam zich roerde en er politieke leuzen op gevels en daken verschenen. Die geschiedenis wordt aangehaald in deze tentoonstelling van collectief P1 als start van een deels historisch onderzoek naar hoe kunst politiek een stem kan geven. ‘E depois do adeus’ kreeg een glorieuze rol, maar niet in elk opzicht: op het Songfestival behaalde het lied de laatste plaats. De winnaar was nota bene een liedje dat naar een militaire nederlaag verwijst: Waterloo, van Abba.
Geschiedenis bevat volop inspirerende voorbeelden, maar ook onbeantwoorde vragen. We zullen nooit weten of Bakoenin gelijk had. Hij kon zijn strijdmakkers in Dresden niet overtuigen om kunst in te zetten, en de Pruisen namen de stad in. Een eeuw later kreeg zijn denkwijze soort van gelijk: de VS wilden het cultureel erfgoed van Tokio en Kyoto sparen en bombardeerden Hiroshima en Nagasaki.
Hoe de Amsterdamse ME zou hebben gehandeld, weten we niet. Öğüts installatie blijft in het Stedelijk, veilig op zaal. Wel organiseert het museum dit najaar er een programma met gesprekken eromheen, de discussie openhoudend."
—------
Tentoonstellingen: Öğüts installatie staat tot begin 2025 opgesteld in het Stedelijk Museum Amsterdam. Het publieke programma wordt aangekondigd op stedelijk.nl. A Loud Voice Never Dies, t/m 27 oktober in De Sportschool Rotterdam. Zondagen 14-17u.
—------
Sandra Smets voor NRC Handelsblad, gepubliceerd op 22 juli 2024
Voor het complete artikel lees