De Van der Steur gymzalen 1928

Eind 2021 werd op last van de burgemeester een sportschool aan het adres Boergoensevliet / Zegenstraat, Rotterdam, gesloten na de vondst van drugs, wapens, munitie en een wietplantage.

De twee gymzalen zijn ontworpen door de Rotterdamse stadsarchitect Van der Steur, bekend van onder meer het museum Boijmans Van Beuningen en de Maastunnel.

Het complex is maatschappelijk vastgoed, en als direct omwonenden en kunstenaars namen we diezelfde maand het initiatief tot het schrijven van een brief aan burgemeester Aboutaleb, waarin we hem de vraag stelden of het pand in eigen beheer gebruikt kon worden. Op deze brief werd positief gereageerd, en samen met de wijkmanager en een beleidsadviseur is een groep bewoners, kunstenaars en curatoren alle mogelijkheden binnen de gemeente gaan bekijken.

Nu, in 2024, heeft de tomeloze inzet van drie jaar lang van deze bewoners, samen met ambtenaren, geleid tot twee grote successen: de panden zijn van de verkooplijst van de gemeente gehaald en standaardbepalingen in het anti-kraakcontract zijn aangepast. Standaardbepalingen zoals: het object mag geen publieke functie hebben, er mag geen kunst opgehangen worden, en de gebruiker van het pand mag geen contact hebben met de eigenaar.

Door als curatorencollectief P1 op deze manier te handelen, maken we de grenzen zichtbaar van politieke en sociale kaders, in de overtuiging dat ze veranderd of uitgebreid kunnen worden. We zoeken naar radicale oplossingen om de warboel van regels, wetten en eigendom te omzeilen. De uitwisselingen die plaatsvinden, dienen als vragen die de heersende consensus over de maker of de context verstoren. Kunst wordt onderdeel van een voortdurend proces van onderzoek naar onze gedeelde ervaring; ze eindigt niet na afloop van een project.

Internationaal en translokaal wil dit project een bijdrage leveren aan debatten over planologie en bewonersparticipatie, in de context van een breder discours over toekomstige steden, de toekomst van democratisch bestuur en basisdemocratische beslisprocedures.

Wie heeft het recht op de stad?
Samen met kunstenaars, makers, activisten en andere bondgenoten reflecteren we sinds 2009 collectief in verschillende samenstellingen op het verleden en de toekomst van samenleven in steden. Door middel van verschillende programmaonderdelen, die zich in tijd en plaats steeds ergens anders manifesteren, nemen we architectonisch erfgoed onder de loep: hoe is de architectuur in gebruik genomen, welke gemeenschappen zijn er ontstaan en welke urgenties hebben bewoners nu? Een centrale veronderstelling in onze projecten is dat erfgoed niet los gezien kan worden van het gegroeide sociale weefsel in een stad. De locaties en gebouwen waarin onze activiteiten plaatsvinden gebruiken we ‘om niet’, dit geldt ook voor de sportschool.